Pijak i Myśliwy – „polscy” sułtani Imperium Osmańskiego
19 lutego 2024, 10:04Państwo osmańskie powstało pod koniec XIII wieku, do Europy wkroczyło w drugiej połowie XIV wieku, a sto lat później zakończyło tysiącletnie dzieje Cesarstwa wschodniorzymskiego, znanego obecnie jako Cesarstwo Bizantyńskie. Ono zaś było kontynuatorem jeszcze starszego państwa, którego początki datujemy na rok 753 p.n.e. Imperium Osmańskie było państwem wielonarodowym, w którym rządził nie tylko żywioł turecki. Wielu sułtanów miało pochodzenie greckie, albańskie czy serbskie. Było wśród nich dwóch, których korzeni możemy szukać na terenie dawnej Rzeczypospolitej.
Miedź pomoże w magazynowaniu energii ze źródeł odnawialnych?
5 lipca 2024, 11:49Gdy świeci słońce czy wieje wiatr możemy wytwarzać energię ze źródeł odnawialnych. Problem jednak w tym, że energia ta musi być natychmiast użyta. Jej przechowywanie jest bowiem kosztowne i skomplikowane. W sukurs może przyjść wynalazek z kanadyjskiego McGill University. Tamtejsi naukowcy opracowali metodę elektrokatalizy, w trakcie której z atmosferycznego dwutlenku węgla wytwarzany jest metan. W przeciwieństwie do tradycyjnej metody wytwarzania metanu z paliw kopalnych, proces ten nie generuje dodatkowego dwutlenku węgla.
Samce ssaków wybierają płeć potomstwa
1 grudnia 2006, 15:51Im bardziej płodny jest samiec jelenia szlachetnego (europejskiego), tym większe szanse, że spłodzi większą liczbę synów. To pierwsze badanie, w którym zademonstrowano, że samce ssaków mogą wpływać na płeć swojego potomstwa przez jakość wytwarzanej spermy. Autorami tego niezwykle ważnego odkrycia są Montserrat Gomendio i zespół z Narodowego Muzeum Nauk Naturalnych w Madrycie.
Tkanina sprzed 2700 lat
13 maja 2007, 16:37Archeolodzy znaleźli w Grecji liczącą sobie 2700 lat tkaninę. Znajdowała się ona wewnątrz miedzianej urny.
Wieloryb w dżungli
17 listopada 2007, 12:05Na brzegu rzeki Tapajos, w środku brazylijskiej dżungli znaleziono... wieloryba. Zwierzę długości 5,5 metra waży około 12 ton, a od oceanu dzieli je około 1600 kilometrów.
Zlokalizowano komórki macierzyste nowotworu
7 marca 2008, 09:46Nazwę "komórki macierzyste" kojarzymy zazwyczaj z komórkami, które są w stanie zamienić się w dowolny typ komórek spośród szerokiego wachlarza możliwości. Nie każdy jednak wie, że określenie to ma znacznie szersze znaczenie - są to bowiem wszystkie komórki, które są zdolne do podziału na dwie, z których jedna nabiera cech typowych dla określonej tkanki, druga zaś zachowuje swoją zdolność do podziałów (wyjątkiem są tzw. embrionalne komórki macierzyste, powstające na bardzo wczesnym etapie rozwoju osobnika, z których powstają dwie komórki macierzyste). Z komórkami takimi mamy więc do czynienia nie tylko w zdrowym organizmie, ale także wewnątrz nowotworu.
Bakterie pomagają po operacji
23 maja 2008, 12:11Odpowiednio skomponowana mieszanka bakterii może wspomagać powrót do zdrowia pacjentów po zabiegu tworzenia bypassu żołądka - donoszą naukowcy z Stanford School of Medicine.
Związki pierwszego komputera ze sportem
31 lipca 2008, 10:00Mechanizm z Antykithiry, znaleziony w 1901 roku przez poławiaczy gąbek we wraku rzymskiego okrętu w pobliżu wyspy o tej samej nazwie, mógł odmierzać czas nie tylko do zaćmień, ale również igrzysk olimpijskich. Służyła do tego jedna z jego tarcz (Nature).
Małysz wśród owadów
30 września 2008, 20:10Kilkumilimetrowy owad o wdzięcznej nazwie gatunkowej pienik ślinianka jest prawdopodobnie najlepszym skoczkiem w naturze. Naukowcy z Uniwersytetu Cambridge odkryli sekret jego niezwykłych zdolności.
Nieskuteczna gimnastyka?
25 listopada 2008, 09:39Sergio Della Sala jest neurologiem z ponad 20-letnim doświadczeniem. W przyszłym miesiącu wygłosi na Uniwersytecie w Edynburgu bożonarodzeniowy wykład, w którym obali szereg mitów dotyczących skuteczności ćwiczeń wspomagających mózg, np. oddychania lewą dziurką od nosa, żeby pobudzić prawą półkulę i zwiększyć kreatywność czy picia wody, by poprawić zaopatrzenie w tlen.
